Wszystko Działa 4/2020

WSZYSTKO DZIAŁA! 4 | 2020 18 TYM ŻYJE BRANŻA nych z celami klimatyczno-energetycznymi na 2030 r., Europejskim Zielonym Ładem, planem odbudowy gospo- darczej po pandemii COVID i dążeniem do osiągnięcia neutralności klimatycznej w II połowie XX w. Niskoemi- syjna transformacja energetyczna ma inicjować zmiany modernizacyjne całej gospodarki. Działanie to ma na celu zagwarantowanie bezpieczeństwa energetycznego przy jednoczesnej dbałości o sprawiedliwy podział kosztów i ochronę najbardziej wrażliwych grup społecznych. Jak wskazuje Ministerstwo Klimatu, PEP2040 jest jedną z dzie- więciu strategii sektorowych, która wynika ze Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Zawiera ona ponadto opis stanu energetycznego Polski i jego uwarunkowań, ze szczególnym wskazaniem na uzależnienie polskiej energetyki od czarnego paliwa (węgla). W doku- mencie wskazano również na trzy filary, na których oparto osiem celów szcze- gółowych PEP2040 wraz z działaniami niezbędnymi do ich realizacji. FILARY PEP2040 W dokumencie zaprezen- towano trzy podstawowe filary, które stały się pod- stawą do realizacji strategii. Pierwszy z nich wskazuje na sprawiedliwą transfor- mację, drugi na zeroemi- syjny system energetyczny, a trzeci filar na dobrą jakość powietrza. Przyjrzyjmy się bliżej każdemu z filarów. Sprawiedliwa transfor- macja oznacza zapewnie- nie nowych możliwości rozwoju regionom i spo- łecznościom najbardziej dotkniętym negatywnymi skutkami przekształceń w związku z niskoemisyjną trans- formacją energetyczną. Jak wskazano w strategii, zapew- nione zostaną również nowe miejsca pracy, powstaną nowe gałęzie przemysłu współuczestniczące w przekształ- ceniach sektora energii. Działania związane z transforma- cją rejonów węglowych będą wspierane środkami ok. 60 mld zł. Poza ujęciem regionalnym, w transformacji uczest- niczyć będą indywidualni odbiorcy energii, którzy z jed- nej strony zostaną osłonięci przed wzrostem cen nośników energii, a z drugiej strony będą zachęcani do aktywnego udziału w rynku energii. Transformacja wykorzystywać będzie krajowe przewagi konkurencyjne i – co najważ- niejsze – dla wszystkich obywateli zainicjuje zmiany mo- dernizacyjne pozwalające na stworzenie nowych miejsc pracy w branżach o wysokim potencjale, w szczególności związanym z OZE, energetyką jądrową, elektromobilno- ścią, infrastrukturą sieciową, cyfryzacją i termomoderni- zacją budynków. Stworzenie zeroemisyjnego systemu energetycznego wy- maga czasu. Zrealizowanie celu, jakim jest transformacja energetyczna Polski, będzie możliwe – jak wskazuje Mini- sterstwo Klimatu – poprzez wdrożenie energetyki jądrowej i energetyki wiatrowej na morzu, zwiększenie roli ener- getyki rozproszonej i obywatelskiej przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego poprzez przejściowe stosowanie technologii energetycznej opartych m.in . na paliwach gazowych. Z kolei inwestycje w trans- formację sektora ciepłowniczego, elektryfikację transpor- tu oraz promowanie domów pasywnych i zeroemisyjnych, wykorzystujących lokalne źródła energii wpłynie na popra- wę jakości powietrza. Nie pozostaje to bez znaczenia dla zdrowia społeczeństwa, które dzięki zapewnieniu czystego powietrza w Polsce ulegnie poprawie. ROZWÓJ RYNKÓW ENERGII Zmiany na rynku energii są szczególnie istotne, jeśli Polska chce zreali- zować założone cele stra- tegiczne. Dlatego jak wskazano w PEP2040, rynek energii elektrycznej podlegać będzie dalszej liberalizacji. Promowany będzie aktywny udział odbiorców w rynku ener- gii oraz wzmocnienie ich pozycji na rynku. Oznacza to poszerzenie polityki in- formacyjnej, umożliwie- nie odbiorcom aktywnego udziału na rynku ener- gii poprzez m.in . udział w DSR oraz uporządko- wanie generalnych umów dystrybucji. Podobnej li- beralizacji będzie ulegać rynek gazu ziemnego. W realizacji tego zało- żenia mają pomóc takie działania jak uwolnienie przedsiębiorstw obrotu z obowiązku taryfowego dla ostatniej grupy odbiorców, czyli gospodarstw domowych. Istotne jest też – jak wskaza- no w strategii – wzmocnienie pozycji Polski na europejskim rynku gazu. W tym celu niezbędny jest dalszy rozwój ofer- ty usługowo-handlowej, a także dalsza gazyfikacja kraju, która przyczyni się do wzrostu wykorzystania gazu w go- spodarstwach domowych, przemyśle, ciepłownictwie, elek- troenergetyce i transporcie. Strategia przewiduje również dalszy rozwój odnawialnych źródeł energii. Polska deklaruje osiągnięcie co najmniej 23% udziału OZE w końcowym zużyciu energii brutto w 2030 r. Szczególną rolę w realizacji tego celu mają ode- grać morskie farmy wiatrowe, których rozwój jest strate- giczną decyzją dotyczącą rozwoju kluczowych kompetencji w tym zakresie w Polsce. Przewidywany jest również dal- szy rozwój fotowoltaiki, ale też lądowych farm wiatrowych. Przewiduje się także wzrost znaczenia biomasy, biogazu, geotermii w ciepłownictwie systemowym oraz pomp ciepła w ciepłownictwie indywidualnym, a w transporcie koniecz- ne jest zwiększenie wykorzystania biopaliw zaawansowa- nych i energii elektrycznej. Do pokrywania potrzeb cieplnych należy wykorzystywać źródła o najniższej emisyjności - pompy ciepła, ogrzewanie elektryczne, gaz ziemny i odchodzić od węgla – w miastach do 2030 r., a na terenach wiejskich do 2040 r.