OMEGA magazyn | 2/2020

OMEGA 2 | 2020 8 _TREND BOOK O tym się mówi śmierci osób, które „odcisnęły znak na ludzkich ser - cach” lub zmieniły bieg historii. Tak było w czasach epidemii grypy hiszpanki, gdy ograniczenia sanitarne zmusiły do zaniechania tradycji wspaniałych wikto - riańskich konnych procesji pogrzebowych w Wielkiej Brytanii, czy podczas pogrzebu księżnej Diany w roku 1997 – kiedy oprócz tradycyjnych hymnów pogrzebo - wych wykonany został świecki utwór „Candle in the Wind” Eltona Johna. Dziś w Wielkiej Brytanii funk - cjonuje cała lista utworów muzyki popularnej, odtwa - rzanych na pogrzebach. Historia pokazuje więc jasno – ograniczenia prowadzą do kreatywności, a kreatyw - ność do prawdziwych zmian w tradycji. Postępująca zmiana zwyczajów pogrzebowych dzieje się już od jakiegoś czasu – widać to między innymi po wzroście liczby kremacji. Obecny stan epidemii, zda - niem ekspertów, tylko je przyspieszy. Chaos, jaki za - panował w przepisach prawa, i pojawienie się nowych usług, stanowiących odpowiedź na potrzeby rodzin, jeszcze bardziej uwypuklił archaiczność przepisów obowiązującej ustawy o prawie pogrzebowym z 1959 roku oraz otworzył przestrzeń dla dyskusji o zwycza - jach, ceremoniach, formach pochówków. Branża po - grzebowa ma szanse stać się mniej konserwatywna, a tradycja może ulec przewartościowaniu. Do końca nie jest jasne, jaką drogą podążymy jako społeczeń - stwo, czy jeszcze bardziej zdystansujemy się wobec zmarłych, czy wręcz przeciwnie, będziemy chcieli być bliżej, opiekować się nimi, towarzyszyć im na każdym etapie przygotowania do pogrzebu oraz upamiętnić ich życie. Cyfrowa transformacja Sygnalizowaliśmy ten kierunek wielokrotnie. Od dwóch lat obserwowaliśmy symptomy zmian. Zachodziły one jed - nak dość leniwie. W obliczu epidemii przeniesienie usług pogrzebowych do świata online nastąpiło błyskawicznie. W pierwszej kolejności zakłady pogrzebowe zaczęły reali - zować elektroniczne powiadomienia pogrzebowe zamiast tradycyjnych nekrologów oraz wdrażać transmisje online z ceremonii, umożliwiając w ten sposób udział osób, któ - re nie mogły być fizycznie obecne na pogrzebie. W Polsce webcasting zorganizowało już ponad 80 firm pogrzebo - wych, na rynku pojawiły się firmy wyspecjalizowane w realizacji produkcji filmowych spoza branży funeral - nej. Znacząco wzrosło zainteresowanie takimi platforma - mi, jak Facebook, Zoom, Skype, Google Meet, YouTube, Vimeo oraz specjalnymi aplikacjami pozwalającymi na re - alizowanie połączeń video w trybie prywatnym. Naszym zdaniem transmisje online mogą zagościć na stałe w ofer - cie jako opcja dla osób, które mieszkają za granicą i nie byłyby w stanie dotrzeć na ceremonię w krótkim czasie, choć nasze badania pokazują, że jest to raczej doraźne roz - wiązanie w obliczu braku innej możliwości, a nie substy - tut rodzinnego spotkania dającego bliskość i wsparcie. Być może spopularyzują się również filmy wspomnieniowe pokazujące historię życia zmarłego, które stanowić będą element ceremonii pożegnania lub konsolacji. Na świecie w obecnej sytuacji na popularności zyskują również elektroniczne testamenty, internetowe strony i aplikacje pamięci – przyjaciele i rodzina mogą za ich po - średnictwem dzielić się zdjęciami, wspomnieniami i prze - Zorganizowanie pogrzebu stało się jeszcze trudniejsze niż zwykle. Ceremonie stały się skromniejsze. Rodziny rezygnowały z dodatkowych usług i wystawnej oprawy, coraz częściej wybierając kremację