Bez dostępu do pastwiska Witamina E występuje w dużych ilościach w runi pastwiskowej, ale jej ilość znacznie spada po skoszeniu, w trakcie suszenia na siano. Już w pierwszych miesiącach przechowywania ilość witaminy E obniża się drastycznie, natomiast po sześciu miesiącach jest równa niemal zeru. Dlatego suplementacja witaminy E jest niezbędna dla koni, które nie mają dostępu do zielonki pastwiskowej. Paradoksalnie konie sportowe, mające większe zapotrzebowanie na witaminę E, spędzają mniej czasu na pastwisku i w konsekwencji pobierają mniej zielonki. Niedoceniana szara eminencja W ujęciu popularnej świadomości właścicieli i opiekunów koni witamina E jest niedoceniana, szczególnie w kontekście wpływu na odporność koni. Nazywana jest szarą eminencją przez wzgląd na trzy czynniki: • duże znaczenie dla zdrowia koni, • powszechność zbyt niskiej ilości w żywieniu koni, • popularność niższą niż witaminy C (wynikającą z gospodarczych, marketingowych i antropomorficznych powodów) czy selenu (wynikającą z częściej wykonywanych badań tego pierwiastka, powszechnych niedoborach tego pierwiastka w polskich glebach oraz z wpływu selenu na hodowlę, mającą niegdyś duże znaczenie dla pogłowia koni w Polsce). Zapotrzebowanie koni Konie niepracujące mają najniższe zapotrzebowanie na wszystkie składniki odżywcze. Minimalne zapotrzebowanie dla nich ustala się na poziomie 500 jednostek witaminy E na dzień. Jest to jednak ilość graniczna, a za optymalną uznaje się 1000 jednostek. Zapotrzebowanie wzrasta u koni w treningu, koni chorych, u klaczy hodowlanych, a także u ogierów kryjących i koni rosnących. Konie w lekkim treningu potrzebują od 1000 do 2000 jednostek witaminy E dziennie. Dla koni regularnie trenujących i startujących w zawodach zaleca się od 1500 do 3000 IU witaminy E dziennie. Podane ilości dotyczą koni o masie ciała 500 kg, konie cięższe potrzebują witaminy odpowiednio więcej. Przelicznik to dwie jednostki witaminy na kilogram masy ciała konia − koniom o podwyższonym zapotrzebowaniu rozsądnie jest podawać od 2 do 5 jednostek. Dodatkowe czynniki Stosując suplementy, należy zwrócić uwagę na kumulację poszczególnych składników odżywczych. Wiele suplementów zawiera witaminy i należy zdawać sobie sprawę, że stężenie witaminy E wyższe niż 5000 jednostek może ograniczać przyswajanie witaminy A. Olej i witamina E Witaminy A, D, E i K rozpuszczają się w tłuszczach. Oznacza to, że ich przyswajalność uzależniona jest od obecności tłuszczów spożywanych w pokarmach. Witaminę E najlepiej podawać z olejem. Jednak uwaga – zwiększona ilość tłuszczów w żywieniu podwyższa zapotrzebowanie na witaminę E. Przyjmuje się, że dotyczy to diet zawierających powyżej 5% tłuszczu. Zaleca się zatem zwiększenie podaży witaminy E o 1-1,5 j.m. na każdy mililitr dodanego oleju. Także profil kwasów tłuszczowych podawanego oleju ma wpływ na ilość dodatkowej suplementacji witaminy E. Często stosowany w diecie koni olej kukurydziany, bogaty w kwasy omega 6, generuje wyższe zapotrzebowanie na witaminę E niż olej lniany bogaty w omega 3. Tkanka tłuszczowa Witamina E magazynowana jest w organizmie w tkance tłuszczowej. Z tego powodu konie z niedowagą są bardziej narażone na jej niedobory przy suplementacji minimalnymi ilościami, a także w okresach pozapastwiskowych. Dotyczy to też koni sportowych, wysoko wytrenowanych. Mają one często małą ilość tkanki tłuszczowej przy mocno rozbudowanej muskulaturze, generującej podwyższone zapotrzebowanie na tę witaminę. U takich koni suplementacja witaminy E musi być ściśle kontrolowana. Działanie witaminy E Jest ona antyoksydantem i ma ogromne znaczenie dla układu nerwowego i mięśniowego oraz odpowiedzi immunologicznej. Wbudowuje się w błony biologiczne i ochrania komórki przed wolnymi rodnikami. Stabilizuje DNA i błony komórkowe, chroniąc je przed uszkodzeniem, modyfikacją nowotworową lub zniszczeniem. Występowanie tokoferolu Konie nie są w stanie samodzielnie wyprodukować witaminy E. W przyrodzie najbardziej aktywną jej formą jest α-tokoferol. Jest on stosowany w suplementacji w formie naturalnej lub syntetycznej. Jego poziom bada się również we krwi, by ocenić nasycenie organizmu. Jest on ściśle powiązany z tokoferolem przyjmowanym w pożywieniu. Żywienie uwzględniające duże ilości tłuszczów, w tym olejów, podwyższa zapotrzebowanie na witaminę E. Zaleca się zwiększenie jej podaży o 1-1,5 jednostki na każdy mililitr dodanego oleju. 100 1/2024 H&B ŻYWIENIE
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz