LIDER BIZNESU 6/2023

ISSN 2544-7653 nr 6/2023 Targi Gardenia 2023 za nami – uniwersalny ogród zakwitł w listopadzie, s. 8

„Lider Biznesu. Ogrodniczy Magazyn Branżowy” redaktor naczelny: dr Piotr Łuczak, piotr.luczak@grupamtp.pl stale współpracują: Alicja Cecot, Tomek Ciesielski, Tomasz Szostak, Sylwia Hennek reklama: Aleksandra Konopa tel.: +48 539 777 549 e-mail: aleksandra.konopa@grupamtp.pl korekta: Ilona Burczyk opracowanie graficzne: Wydawnictwo INWESTOR wydawca: Międzynarodowe Targi Poznańskie Sp. z o.o. ul. Głogowska 14, 60-734 Poznań kolportaż: prenumerata redakcyjna Facebook/Liderbiznesu Instagram/liderbiznesu Wszystkie opublikowane materiały objęte są prawem autorskim. Przedruki i wykorzystanie materiałów możliwe jest wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania tekstów i zmiany tytułów nadesłanych materiałów. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i materiałów promocyjnych. Redakcja informuje, że administratorem danych osobowych jest wydawca czasopisma - Międzynarodowe Targi Poznańskie z siedzibą w Poznaniu, ul. Głogowska 14. Dane osobowe będą przetwarzane w celach marketingowych i statystycznych, do momentu ich wycofania. Reklamacje i sprzeciwy dotyczące przetwarzania danych osobowych w serwisie należy zgłaszać drogą elektroniczną na adres e-mail:iod@mtp.pl (Inspektor Ochrony Danych). W razie takiej konieczności dane mogą być udostępniane wyłącznie podmiotom współpracującym z Administratorem w celu realizacji powierzonych im zleceń i usług. Przysługuje Państwu prawo dostępu do treści swoich danych oraz żądania ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzania, wycofania zgody lub wniesienia skargi do organu nadzorczego oraz prawo do przenoszenia danych osobowych. Zapewniamy, że dokładamy wszelkich starań, aby zapewnić środki fizycznej, technicznej i organizacyjnej ochrony danych osobowych przed ich przypadkowym czy umyślnym zniszczeniem, przypadkową utratą, zmianą, nieuprawnionym ujawnieniem, wykorzystaniem czy dostępem, zgodnie ze wszystkimi obowiązującymi przepisami. Druk: CGS Zdjęcia: MTP, archiwum firm, Łuczak, FotoBueno, Pixabay, AdobeStock SPIS TREŚCI LIDER TRENDÓW / 4 BLIŻEJ BRANŻY Złote Medale Gardenii / 6 Gardenia: uniwersalny ogród / 8 Arena Krajobrazu na Gardenii / 14 Portrety nie zawsze produktowe / 18 Nowi wystawcy na Zielonym Showroomie 2023 / 20 Przed Justyną – czapki z głów / 22 Zielona branża w dynamicznych czasach / 26 GARDEN BIZNES Honda 30 lat w polskich ogrodach / 32 Skwierczące smakołyki z grilla / 34 Aranżacje w donicach na balkon i taras / 36 POZIOM WYŻEJ Doniczkowe trendy / 42 Gatunki traw na suszę / 44 Pięć błędów marketingu / 48 TRENDY Własne ujęcie wody / 52 Boże Narodzenie: kolory, stylistyka / 54 Promocja w biznesie ogrodniczym: 15 nieoczywistych dni / 58 NA TOPIE / 62 BUSEM PRZEZ POLSKIE OGRODY / 66 Spokojnych świąt Bożego Narodzenia i dobrego, pełnego optymizmu - Nowego 2024 Roku! Zespół targów Gardenia i redakcja Lidera Biznesu

4 Nr 6/2023 LIDER TRENDÓW Lider Biznesu – Ogrodniczy Magazyn Branżowy cyklicznie przyznaje tytuł LIDERA TRENDÓW. Naszym wyróżnieniem odznaczamy ciekawe innowacje produktowe. Wszak najoryginalniejsze pomysły i ciekawe koncepty są motorem napędowym rynku ogrodniczego. Tym razem certyfikat trafia do spółki Lasland za wirtualnego doradcę ogrodniczego LILY. Gratulujemy! Wirtualny doradca LILY Lily AI to wirtualny doradca ogrodniczy. To innowacyjne rozwiązanie zaprezentowała firma KRONEN podczas Gardenii 2023. Ten wirtualny asystent oferuje porady i odpowiada na pytania z zakresu ogrodnictwa, bazując na wyspecjalizowanej wiedzy ekspertów KRONEN oraz wykorzystując zasoby AI. Dostęp do Lily jest łatwy i wygodny dzięki: • dedykowanej aplikacji mobilnej lub • modułowi chatu dostępnemu na stronie internetowej KRONEN. Lily posiada funkcję rozpoznawania gatunków roślin ze zdjęć. • Strona Lily: https://lily.kronen.com.pl/ • Aplikacja KRONEN do pobrania ze sklepów: App Store i Google play • Widget na stronie KRONEN: https://kronen.com.pl/ Fot. Łuczak

Lider Biznesu. Ogrodniczy Magazyn Branżowy 5 BLIŻEJ BRANŻY Certyfikatem Lidera Trendów nagradzamy w każdym wydaniu naszego magazynu – Lider Biznesu – Ogrodniczy Magazyn Branżowy – jeden wybrany produkt. Stawiamy na najbardziej oryginalne pomysły i nowatorskie rozwiązania na rynku. Za 2023 rok redakcyjna nagroda Lidera Trendów została przyznana następującym firmom: • RAMP sp. z o. o. za RAMP: Re-tro line; • BIG S.C. za Szpadel rekin; • Prosperplast za Podziemny zbiornik na wodę deszczową Unground; • COMPO Polska sp. z o. o. za COMPO: seria Turbo Trawnik; • MAROLEX za Xpro: serię ręcznych ciśnieniowych opryskiwaczy; • GARDENA za Gardena MicroCutting. Nagrody wręczała Paulina Maniecka – Dyrektor targów Gardenia oraz dr Piotr Łuczak, redaktor naczelny Lidera Biznesu. < Lider Trendów: podsumowanie roku Targi Gardenia były okazją do wręczenia lauru Lidera Trendów tym firmom, które wyróżniły się innowacyjnymi produktami w ciągu minionego roku. RAMP sp. z o. o. za RAMP: Re-tro line Prosperplast za Podziemny zbiornik na wodę deszczową Unground COMPO Polska sp. z o. o. za COMPO: seria Turbo Trawnik BIG S.C. za Szpadel rekin

6 Nr 6/2023 BLIŻEJ BRANŻY Wysokie walory jakościowe, technologiczne i użytkowe. Takie cechy posiadają produkty nagradzane Złotym Medalem Grupy MTP. To najbardziej rozpoznawalna w Polsce nagroda przyznawana za wysoki poziom innowacyjności produktów. Laureatów z każdej branży wybiera grono ekspertów. Tak też było podczas Gardenii 2023. Poniżej przedstawiamy laureatów tej nagrody. Opracowanie: dr Piotr Łuczak Zdjęcia: firmowe i Fotobueno BIO PODŁOŻE UNIWERSALNE – FIRMY SIA SILUFLORA Substrat, który składa się w 100% z naturalnych składników i został wyprodukowany przy użyciu specjalnej technologii wyłącznie z materiałów, które mogą być wykorzystywane w rolnictwie ekologicznym. Nie zawiera produktów pochodzenia zwierzęcego. BIO PODŁOŻE UNIWERSALNE to specjalnie przygotowane podłoże stworzone z myślą o ekologicznej uprawie wszystkich warzyw i kwiatów. 2023 Złote Medale Grupy MTP LINIA PRODUKTOWA BEZTORFOWYCH PODŁOŻY DO UPRAWY BYLIN, TRAW I ZIÓŁ – FIRMY ATHENA ECO GROUP SP. Z O.O. SP. KOM. Beztorfowe podłoża do uprawy roślin to gotowe do zastosowania produkty uwzględniające specyficzne potrzeby roślin z poszanowaniem zasad ochrony środowiska. Zapewniają stabilne utrzymanie roślin w podłożu w różnych fazach ich wzrostu. HYBRYDA STOŁU Z HUŚTAWKAMI – FIRMY STAMECO SP. Z O.O. Hybryda stołu z huśtawkami to funkcjonalny mebel łączący w sobie elementy tradycyjnego stołu z siedzeniami w formie huśtawek. To wyjątkowa konstrukcja na umeblowanie tarasu czy ogrodu, a także interesujący element dekoracyjny, który może stać się punktem centralnym przestrzeni. COMPO COMPLETE – FIRMY COMPO POLSKA SP. Z O.O. Innowacyjna seria produktów do pielęgnacji roślin, która charakteryzuje się uniwersalnością i prostotą zastosowania, najwyższą jakością i skutecznością oraz nowoczesnym designem.

Lider Biznesu. Ogrodniczy Magazyn Branżowy 7 BLIŻEJ BRANŻY TURBO TRAWNIK NAWÓZ SZYBKO DZIAŁAJĄCY – COMPO POLSKA SP. Z O.O. Zrównoważona mieszanka zawierająca ponad 75% składników organicznych oraz dodatek składników mineralnych gwarantuje szybko widoczne i trwałe efekty w ciągu kilku dni. Dodatek żywych mikroorganizmów mikoryzowych poprawia pobieranie wody, zwłaszcza w suchych okresach. Nawóz zawiera wszystkie niezbędne składniki odżywcze, które zapewniają odporny na użytkowanie, zdrowy i gęsty trawnik. < ROBOT KOSZĄCY HONDA MIIMO HRM4000 LIVE – ARIES POWER EQUIPMENT SP. Z O.O. Odkryj robota koszącego Honda Miimo HRM4000 Live od producenta nagrodzonego Złotym Medalem oraz Grand Prix targów Gardenia. To nie tylko kosiarka, to Twój osobisty ogrodnik pracujący 24/7. Wyposażony w zaawansowane technologie, jak nawigacja satelitarna i automatyczna obsługa wąskich przejść. QGESTO KUCHNIE OGRODOWE – FIRMY QGESTO SP. Z O.O. Kuchnia ogrodowa QGesto to produkt, który wyróżnia Twój wyjątkowy styl i gust. To rozwiązanie dla osób, które doceniają komfort, luksus i doskonałą jakość. Stanowi ona harmoniczne połączenie kuchni, grilla, kina domowego i miejsca do spotkań na świeżym powietrzu, spełniając najbardziej wymagające oczekiwania. POMIDOR MALINOWY BOSMAN – FIRMY PLANTICO – HODOWLA I NASIENNICTWO OGRODNICZE ZIELONKI SP. Z O.O. Odmiana średnio wczesna (od posadzenia rozsady do zbioru ok. 80 dni), plenna, do uprawy polowej. Szypułka bez kolanka, dobrze odrywająca się od owocu. Owoce cylindryczne i owalne z „dzióbkiem”, malinowe, twarde, 2-3 komorowe, o masie 70-100 g. Miąższ krwistoczerwony, bardzo smaczny. Zawartość ekstraktu - 5,0 - 5,5o Brix. PAKIET ZIEMI WOKAS NATURALNIE – FIRMY WOKAS S.A. Jest to jedyny taki produkt na rynku. Efekty działań Linii Wokas Naturalnie zostały potwierdzone w doświadczeniach własnych oraz przeprowadzonych w Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach. Chcąc wyjść naprzeciw oczekiwaniom współczesnych konsumentów, zmniejszenia emisji CO2, ochrony środowiska i jeszcze bardziej wpisać się w trend, jaki już istnieje na Zachodzie, stworzyliśmy ziemię bez dodatku torfu.

8 Nr 6/2023 BLIŻEJ BRANŻY Dostarczanie profesjonalistom wiedzy, możliwości wymiany w praktyce doświadczeń oraz poznania najnowszych trendów w projektowaniu ogrodów to cel, jaki postawiliśmy sobie, projektując markę i strategię ARENY KRAJOBRAZU. Różnorodny program, złożony z prezentacji, praktycznych warsztatów, pokazów, pomyślany został tak, by każdy z uczestników mógł na żywo przetestować swoje dotychczasowe doświadczenia w praktyce. Wymienić uwagi, wzajemnie inspirować się, wreszcie nawiązać nowe, cenne relacje. UNIWERSALNY OGRÓD 2024 Tegoroczna edycja targów Gardenia odbyła się pod hasłem „Uniwersalny Ogród”, rozumiany jako zaistniała w obecnych czasach potrzeba, a w zasadzie konieczność projektowania zieleni na każdej przestrzeni i w wielu rozmaitych kontekstach. Ekspozycja i program wydarzeń objęły więc zarówno zagadnienia terenów zieleni miejskiej, ogrodów w różnej skali, balkonów i nasadzeń pojemnikowych, roślin doniczkowych, aż po florystykę w przestrzeniach biznesowych i prywatnych. „Uniwersalny”, czyli taki, który pasuje do każdej osoby i każdej przestrzeni, a dodatkowo ma wymiar świadomego projektowania zgodnego z duchem czasów: ekologicznie, minimalistycznie, praktycznie. Wśród zagadnień mocno angażujących uczestników targów znalazła się ochrona i pielęgnacja drzew, trawy – must have w nowoczesnych projektach, trawnik jako element ogrodu wymagający TEKST: Natalia Porożyńska ZDJĘCIA: Fotobueno W dniach 23-25 listopada 2023 r. w Poznaniu odbyło się najważniejsze spotkanie branży ogrodniczej w Polsce – Międzynarodowe Targi Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Gardenia. Ponownie stolica Wielkopolski zakwitła wszystkimi odcieniami zieleni. Nowości i bogata oferta wystawców zapowiada, że kolejny rok będzie dla ogrodnictwa czasem innowacji, nowych technologii i świadomości, że zarówno profesjonaliści, jak i konsumenci dążą do zieleni wszechobecnej, praktycznej, ekologicznej i świadomej. Targi Gardenia 2023 za nami – uniwersalny ogród zakwitł w listopadzie

Lider Biznesu. Ogrodniczy Magazyn Branżowy 9 BLIŻEJ BRANŻY w dzisiejszych czasach wyjątkowej refleksji, automatyzacja, rośliny egzotyczne oraz hit obecnego i kolejnego sezonu: kuchnie ogrodowe. ZŁOTY MEDAL BAROMETREM TRENDÓW W konkursie o Złoty Medal targów Gardenia nagrodzonych zostało 9 produktowych innowacji, z których zdecydowanie wybiła się nowinka ostatnich miesięcy, czyli kuchnia ogrodowa QGESTO. Produkt został dodatkowo uhonorowany nagrodą Złoty Medal Wybór Konsumentów, gdyż spotkał się z bardzo pozytywnym odbiorem publiczności i uzyskał najwięcej głosów we wspomnianym plebiscycie. Kolejnym mocnym punktem na nadchodzący sezon są beztorfowe i uniwersalne podłoża, automatyczne roboty koszące – ciągle mocno poszukiwane przez konsumentów – oraz ciekawe rozwiązania małej architektury, jak hybryda stołu ogrodowego z huśtawkami zamiast tradycyjnych siedzeń. STABILIZACJA W BRANŻY Tegoroczna Gardenia objęła pawilony 5 i 6 oraz pawilon 10, w którym odbywała się dwudniowa konferencja Miejska Sztuka Ogrodowa. Ekspozycja zajęła powierzchnię porównywalną – z lekkim wzrostem – względem ubiegłego roku, przy czym do jej zwiększenia w dużej mierze przyczyniło się wzmożone zainteresowanie wystawiennictwem ze strony gospodarstw ogrodniczych oraz nowych firm.

10 Nr 6/2023 BLIŻEJ BRANŻY W gronie wystawców znalazło się blisko 300 przedsiębiorstw, co stanowi 9% wzrost względem edycji 2022. Na ekspozycję złożyło się 240 firm polskich i 55 zagranicznych z krajów takich jak: Belgia, Francja, Holandia, Indie, Łotwa, Niemcy oraz Chiny, które – nie uczestnicząc w poprzedniej edycji – tym razem wystawiły 18 przedsiębiorstw. Do wystawców dołączyło w tym roku 66 nowych firm o łącznej powierzchni 1124 m2, w tym szkółki roślin (np. BRUNS, lider rynku niemieckiego), maszyny i narzędzia, architektura ogrodowa czy producenci holenderscy. Wyraźną tendencję spadkową odnotował sektor nawozów, który zajął w bieżącej edycji mniejszą powierzchnię. Ekspozycja cieszyła się zbliżonym zainteresowaniem zwiedzających, które wykazuje lekki przyrost w stosunku do ubiegłego roku. Gardenię odwiedziło 12 495 gości, również z zagranicy: Austrii, Białorusi, Czech, Chin, Niemiec, Estonii, Finlandii, Holandii, Łotwy, Litwy, Węgier, Mołdawii i Norwegii, w tym ok 30 uczestników programu Hosted Buyers. Obecność zagranicznych zwiedzających to duży potencjał, który Organizator stara się z roku na rok powiększać. Działania te są ukierunkowane na wysokojakościowe odwiedziny, w szczególności osób decyzyjnych w przedsiębiorstwach i zrzeszeniach branżowych. Ponownie w czasie targów Gardenia gościli przedstawiciele Polskiego Stowarzyszenia Centrów Ogrodniczych, którzy zgromadzili się na Walnym Zebraniu oraz uczestniczyli w programie wydarzeń I i II dnia targów, bardzo pozytywnie oceniając zarówno program merytoryczny, jak i ekspozycję. ZIELEŃ W AWANGARDZIE OGRODNICTWA Mimo niesprzyjającej pory roku prezentowana w szkółkarskiej części ekspozycji zieleń była niezwykle okazała, a jej powierzchnia była większa o ok. 20% względem ubiegłej edycji. Zwiedzający podziwiać mogli okazy zarówno dużych form – drzew alejowych, okazałych rododendronów i sosen, poprzez ogrodowe drzewka w stylu bonsai, aż po sadzonki roślin ozdobnych i owocowych. Duże zainteresowanie zarówno polskich, jak i zagranicznych gości dowodzi wysokiej jakości polskiej produkcji roślinnej i daje podstawy do optymistycznego patrzenia w przyszłość tego sektora. Z radością powitano powrót szkółkarskich liderów, m.in. Szkółki Ważyńscy czy Szkółki Szmit. – Po kilku trudniejszych edycjach możemy już z czystym sumieniem powiedzieć, że szkółki wróciły na Gardenię. Zdajemy sobie sprawę, że jest do dla nich niełatwy termin, jednak

Lider Biznesu. Ogrodniczy Magazyn Branżowy 11 niezwykle doceniamy umiejętność tak doskonałej organizacji pracy gospodarstw i tak okazałych ekspozycji. Obecność szkółek roślin to dla nas powód do dumy i powrót do korzeni Gardenii, co daje niezwykłą motywację – mówi Paulina Maniecka, dyrektor projektu Gardenia. INTENSYWNY PROGRAM WYDARZEŃ W programie wydarzeń minionej Gardenii każdy sektor ogrodnictwa i dziedzin pokrewnych znalazł interesujące punkty. W ramach czwartej już edycji Areny Krajobrazu goście targów zobaczyć mogli prelekcje topowych brytyjskich projektantów zieleni, m.in.: Emmy Tipping, Zoe Claymore, Gavina McWilliama, Helen Elks-Smith czy Charlotte Rowe. Tradycyjnie nie zabrakło również polskich ekspertów, w ich gronie Joanna Rayss, Dawid Słowiński oraz warsztaty cięcia roślin ogrodowych w wykonaniu Szkółki Byczkowscy oraz Zielonego Fryzjera. Dodatkową gratką dla zwiedzających były sobotnie spotkania z Katarzyną Bellingham, Martą Szyc oraz Alicją Maj. W ramach 17. edycji Konferencji Miejska Sztuka Ogrodowa słuchano wystąpień specjalistów z zakresu zieleni miejskiej w ramach dwóch bloków tematycznych. Wystąpili m.in.: Andrzej Gąsiorowski, Marta Safader-Domańska, Katarzyna Kobierska, Karol Podyma czy Łukasz Pawlik. Speakers’ Corner w pawilonie 5 pełen był owocnych dyskusji i wciągających wykładów, do najważniejszych z nich zaliczyć należy z pewnością debatę o problemach drzew w miastach zorganizowaną przez Federację Arborystów Polskich, która cieszyła się dużą frekwencją i zainteresowaniem słuchaczy, oraz porady ogrodniczych ekspertów: • Sylwii Hennek – „5 błędów, które zabijają Twoje egzotyczne rośliny”, • Bogdana Kasperskiego – „Ekologiczny ogród moją kuchnią, spiżarnią, apteką i kwiaciarnią”. Osoby zarządzające w branży ogrodniczej wysłuchać także mogły prelekcji Piotra Chmielowca (ICL) i dr Ryszarda Łukowicza (Aviser): optymalizacja pracy czy nowoczesne nawadnianie w szkółkach, a także specjalistek sprzedaży i zarządzania: Sylwii Piskulskiej i Karoliny Oleksy-Marewskiej. Innymi interesującymi przestrzeniami na stałe wpisanymi w „krajobraz” Gardenii były stoiska Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Twórców Ogrodów, a na nim najlepsze projekty studentów w konkursie Inspiracje&Aranżacje oraz Zielone Edukarium. Uniwersytet Przyrodniczy zaprezentował na stoisku wykłady i warsztaty, poradnictwo projektowe i roślinne (Lekarz Roślin). BLIŻEJ BRANŻY

12 Nr 6/2023 BLIŻEJ BRANŻY INSPIRACJE DEKORACYJNE I FLORYSTYCZNE Zgodnie z zapowiedziami końcówka listopada rzeczywiście mieniła się kolorami tysięcy kwiatów i roślin, a na scenie głównej ponownie zagościła florystyka w mistrzowskim wydaniu. Sektor dekoracji i kwiatów ciętych zaprezentował trendy bożonarodzeniowe, ślubne oraz kolorystyczne na kolejny sezon. Mimo listopadowej aury na stoiskach nie zabrakło feerii barw i bujnie kwitnących roślin. – Cieszyło nas bardzo, że mimo chłodnej pory – w tym roku ponownie pierwszy śnieg spadł dokładnie w Gardenię – mistrzowie florystyki przygotowali popis swoich artystycznych umiejętności godny szczytu sezonu. Ich prezentacje przyciągnęły jak zawsze niezawodną publiczność spragnioną najświeższych inspiracji i branżowych nowinek – kontynuuje Paulina Maniecka. Wśród występujących mieliśmy przyjemność obejrzeć utytułowanych polskich florystów, w tym gronie znaleźli się m.in.: Małgorzata Szwagiel, Zbigniew Dziwulski, Joanna Kiedacz, Piotr Sekunda, Monika Bębenek, Katarzyna Greta Grondkowska, Piotr Salachna, Anna Wawrzyniak, Tomasz Iwanow, Rafał Kawałko czy Mirosław Drohomirecki. Ciekawostką był pomysłowy pokaz Stowarzyszenia Florystów Polskich pod tytułem „A gdyby film był bukietem?” – który do złudzenia przypominał galę rozdania Oscarów, a biorący udział w pokazie floryści nie tylko przedstawili swoje fantazyjne i przemyślane bukiety, ale i zaskoczyli własnymi stylizacjami. Na zwiedzających czekała także minimalistyczna, multiplikacyjna strefa inspiracji (PlanB i Maciej Krzus), prezentująca rozwiązania i pomysły do wykorzystania w przestrzeni biznesowej – Wzorcowa Kwiaciarnia 2024. Inną, równie ciekawą strefą była wystawa fotografii dekoracyjnej i florystycznej stworzona przez Magdę Wasiczek – uznaną polską fotograf, Belldeco oraz florystki Marię Sarnowską i Ewę Bugaj. Z OPTYMIZMEM W KOLEJNY SEZON W gwarze pawilonów, jak co roku, zawierały się nowe relacje biznesowe i partnerskie, a te już istniejące miały okazję ponownie rozkwitnąć. Niełatwy dla ogrodnictwa rok – zarówno pod względem ekonomicznym, jak i kadrowym, a także i tym najbardziej prozaicznym, acz nie mniej ważnym, czyli pogodowym – zamykano z umiarkowanym optymizmem „wychodzącym z kąta”. Jeszcze bez entuzjazmu, ale już z ogromną wiarą w to, że kolejny sezon będzie wykazywał większą przewidywalność i stabilność w odróżnieniu od doświadczenia ostatnich trzech lat. Z potężną dawką wniosków po minionym sezonie wchodzimy w kolejny czas przygotowań do wiosny. Wierzymy, że rozmowy odbyte w czasie Gardenii zaowocują w dwójnasób i w przyszłym roku spotkamy się w atmosferze sukcesu i pozytywnych rynkowych tendencji. <

14 Nr 6/2023 BLIŻEJ BRANŻY Czwarta edycja Areny Krajobrazu w ślad za poprzednimi edycjami wypełniona była obszernym programem, który konsekwentnie realizuje założenia projektu łączącego w sobie profesjonalizm, naukę i pasję. Do udziału zaprosiliśmy prelegentów reprezentujących różne pokolenia, temperament i wrażliwość. Doskonale przekrój ten widoczny był w 5-osobowej reprezentacji architektów krajobrazu z Wielkiej Brytanii. Rozpocznę od prezentacji najmłodszego pokolenia projektantek z Wielkiej Brytanii. Są to Emma Tipping i Zoe Claymore. Obie z nich już mają na swoim koncie sukcesy na wystawach Chelsea Flower Show i Hampton Court Garden Festival. EMMA TIPPING STAWIA NA RECYCLING Emma specjalizuje się w głównie w balkonach i tarasach. To w tym obszarze zaproponowała naszym widzom ciekawe rozwiązania, jak i podejście do projektowania tego rodzaju przestrzeni. Sugeruje wykorzystywanie materiałów z recyklingu oraz ponownego użycia wycofanych przedmiotów, zmieniając ich pierwotny kontekst. To trend, który coraz silniej zaznacza się w projektach zieleni, jakie powstają w anglosaskim pejzażu. Perspektywa zaproponowana przez Emmę znajduje też odbicie w polskich projektach. Konfrontacja podobnych postaw z dwóch rożnych językowo kultur dowodzi, że tematyka, jaką się zajmujemy, ma bardzo duży wspólny obszar działania. ZOE CLAYMORE ANALIZUJE RYNEK NAJMU Natomiast Zoe to młoda projektantka ogrodów, ale z dużym doświadczeniem związanym z badaniem i analityką potrzeb i świadomości społecznej. Zoe przedstawiła na Arenie Krajobrazu koncepcję. Pokuszę się o stwierdzenie, że jest to pewna strategia postępowania przy projektowaniu ogrodów miejskich. Zarówno tych tarasowo-balkonowych, jak i małych przydomowych ogródków. Autorka przedstawiła na początku następujące założenia i pytania: - W Anglii 85% ludzi mieszka w miastach. Z tego ponad połowa populacji mieszka w wynajmowanych domach. W naszym zmieniającym się świecie zazielenianie miast i przyczynianie się do miejskiej bioróżnorodności jest coraz ważniejsze, ale wynajmowane mieszkania są często pomijane. Jaką rolę mogą i powinny odgrywać wynajmowane mieszkania, najemcy i właściciele? Jak możemy zachęcać do ogrodnictwa w sposób korzystny zarówno dla wynajmującego, najemcy, jak i planety? Jej koncepcja skupiona jest wokół rozwoju rynku wynajmowanych mieszkań i domów. Zoe zwraca uwagę na fakt, że powszechnym elementem umowy najmu jest warunek, by oddać nieruchomość w stanie, w jakim ją się przyjęło w dniu rozpoczęcia najmu. To budzi szereg utrudnień, np. niepozwalających na ogrodniczą aktywność. Zoe zaproponowała nasadzenia modułowe umożliwiające zabranie ze sobą całych gotowych elementów ogrodu. Do tego dochodzi to, co pojawiło się już w koncepcjach Emmy, czyli ponowne użycie i recycling. Prezentacja spotkała się z dużym zainteresowaniem wśród gości. Zoe na potrzeby polskiej prezentacji przebadała polski rynek najmu. Jak się okazuje, dynamicznie rozwijający się polski rynek z pewnością stanie przed podobnymi wyzwaniami. TEKST I ZDJĘCIA: Tomek Ciesielski, Fotobueno (2) Arena Krajobrazu/Fundacja Fractal Arena Krajobrazu podczas trzech dni Gardenii zaprezentowała doświadczenie i prace 14 autorów. A kuluarowe liczne spotkania i rozmowy z publicznością dostarczyły nam wiele inspiracji, które z pewnością wprowadzimy w kolejnych edycjach wydarzenia. Arena Krajobrazu na Gardenii: bogaty program o projektowaniu ogrodów

Lider Biznesu. Ogrodniczy Magazyn Branżowy 15 BLIŻEJ BRANŻY GAVIN MCWILLIAM O KUCHNI PROJEKTANTA Piątkowy poranek na Arenie Krajobrazu przywitał gości śniegiem. Nasz program rozgrzał gości i emocje, gdyż tego jednego dnia prezentowali swoje dokonania trzej brytyjscy projektanci: Helen Elks-Smith, Charlotte Rowe oraz Gavin McWilliam. Reprezentują oni grupę doświadczonych projektantów z ogromnym dorobkiem komercyjnym i cieszących się uznaniem jury i publiczności najważniejszych wystaw ogrodniczych. Gavin jest absolwentem studiów pierwszego stopnia w dziedzinie sztuk pięknych. Jest również magistrem architektury krajobrazu Uniwersytetu w Greenwich. Projekty Gavina znam osobiście, mając okazję współpracować z nim podczas realizacji komercyjnych i tych, jakie przygotowywał na wystawy w Chelsea. Prezentacja na Arenie Krajobrazu była okazją do tego, by poznać jego strategię projektową od briefu aż po oddanie projektu. Analityka i budowanie koncepcji, różne warianty i wersje projektu adresowane do poszczególnych zespołów wykonujących prace budowlane i ogrodnicze. Ten pakiet był zestawem dobrych rad doświadczonego praktyka, ale też cennym źródłem metodologii postępowania przy dużych, złożonych logistycznie i koncepcyjnie projektach. HELEN ELKS-SMITH: MATEMATYKA I ANALITYKA W OGRODNICTWIE Helen Elks-Smith to projektantka, która łączy w sobie wrażliwość i zamiłowanie do natury z matematycznym ścisłym umysłem. Helen tworząc ogrody, kluczowe znaczenie przywiązuje do lokalizacji. Wierzy, że piękny, dobrze zaprojektowany ogród może mieć nie tylko niezwykle pozytywny wpływ na dobre samopoczucie, ale też stanowić uniwersalną wartość dla otoczenia i środowiska naturalnego. Analityczne umiejętności, jak pokazała w prezentacji, pozwalają jej łatwiej oszacować nie tylko koszty inwestycji, ale przede wszystkim przewidzieć zmiany środowiskowe, jakie zajdą po zakończeniu realizacji. Wiąże się to również w jej opinii z odpowiedzialnością. Przyznała, że miała w swej karierze przypadki, gdy rezygnowała, gdyż w jej ocenie potrzeby inwestora spowodowałyby ewidentne spustoszenie lokalnego środowiska. Realizacje, jakie przedstawiała w prezentacji, łączyły w sobie w harmonijny sposób jej wrażliwość na naturę i analitykę, którą manifestowała w spójnych konstrukcjach architektury, jak i osadzanie elementów ogrodu korespondujących z otoczeniem. CHARLOTTE ROWE: PROJEKTOWANIE ZIELENI LEPSZE OD PR Wielokrotnie nagradzana projektantka początkowo studiowała historię sztuki, a następnie spędziła 15 lat w działach public relations i marketingu w Londynie i Sydney. W tym jako dyrektor ds. komunikacji w nowo utworzonym Greater London Authority w 2001 roku.

16 Nr 6/2023 BLIŻEJ BRANŻY Piątkowe spotkanie zamknęły warsztaty cięcia drzew prowadzone przez Maximiliana Strotmeiera ze szkółki Byczkowscy. Sobota to tradycyjnie dzień skierowany do szerokiej publiczności. Choć tegoroczna edycja potwierdziła, że program wydarzenia trafia również w gusta profesjonalnych odbiorców. Swą sceniczną premierę miała Marta Szyć, jak twierdzi – amatorka. Jednak w swej prezentacji pokazała, że upór, konsekwencja i wytrwałość to cechy rasowego ogrodnika. Przedstawione przez Martę zmagania z ogrodniczą materią, porażki oraz wypracowany jej własny system uprawy okazały się wartościowym studium przypadku, któremu warto poświęcić więcej uwagi. Przedstawione wnioski z pewnością mogą być cenną wiedzą dla hobbystów, jak i praktyków. Arena Krajobrazu od swej premiery współpracuje ze Szkółką Róż Rosarium. Tym razem poprosiłem jej właścicielki – Janinę i Ewę, aby przedstawiły publiczności swoje doświadczenia i obserwacje dotyczące odmian do kontenerów. Tę prezentację mogę zarekomendować jako najlepsze kompendium praktycznej wiedzy. Skoro już jesteśmy przy różach, to oczywiście trzeba kilka zdań poświęcić miastu Kutno, z którym współpracujemy od 2020 roku. Jego przedstawiciele zaprosili naszych gości na 50. Święto Róży w Kutnie w 2024 roku. Tegoroczna edycja Areny Krajobrazu stała również pod znakiem książki. Swoje najnowsze publikacje prezentowały dwie autorki Katarzyna Bellingham i Alicja Maj. Arenę Krajobrazu zamknęły warsztaty pielęgnacji drzew i krzewów ozdobnych prowadzone przez Krzysztofa Jankowskiego – „Zielony Fryzjer”. Szukamy kolejnych rozwiązań, które pozwolą dzielić się wartościami, jakie niosą warsztaty i prezentacje naszych polskich i zagranicznych prelegentów. Dziękuję wszystkim prelegentom i gościom za wizytę na tegorocznej Arenie Krajobrazu. < Po przekwalifikowaniu się na projektanta krajobrazu założyła swoje studio projektowe w Londynie w 2004 roku. Od tego czasu zaprojektowała ponad 300 miejskich i wiejskich ogrodów. Pracowała dla klientów w Wielkiej Brytanii, Włoszech, USA, Szwajcarii. Obecnie pracuje nad szeregiem projektów wiejskich w Wielkiej Brytanii w Sussex, Herefordshire, Hampshire, Gloucestershire i Surrey, ale jest prawdopodobnie najbardziej znana ze swoich miejskich ogrodów i tarasów w Londynie, gdzie studio realizuje wiele projektów. Jej ogrody mają szeroki zakres i styl, ale wszystkie mają silną formę architektoniczną, czyste linie, dobre oświetlenie, staranne detale i stylizację oraz bogatą, bujną roślinność. W swojej prezentacji Charlotte skupiła się na jej realizacjach miejskich w Londynie. Pokazała nie tylko trudności, jakie napotyka przy tego rodzaju inwestycjach, ale podzieliła się z naszymi gośćmi swoimi sposobami ich rozwiązywania. Małe formy ogrodowe, jakie zaprezentowała, cechował wyjątkowy kunszt rzemiosła ogrodniczego i staranność integrowania wnętrza i zewnętrza przestrzeni, jaką przyszło jej aranżować. Charlotte jest również nauczycielem. W ciągu ostatnich kilku lat prowadziła wykłady z projektowania ogrodów i regularnie wykładała w Inchbald School of Design w Londynie. POLSKI DZIEŃ NA ARENIE KRAJOBRAZU Piątkowe spotkania na Arenie Krajobrazu zamknęły dwie polskie prezentacje Joanny Rayss z Gdańska, która przedstawiła swoje studium przypadków związanych z inwestycjami miejskimi oraz retencją i złożonością tych zagadnień. W sukurs przyszedł jej Dawid Słowiński, którego poprosiliśmy, by przygotował prezentację poświęconą trawom ozdobnym, ale w kontekście zmian klimatycznych i deficytu wody. Obie prezentacje potwierdziły konieczność skupienia uwagi na harmonijnym i konsekwentnym rozwiązywaniu poruszanej problematyki.

Lider Biznesu. Ogrodniczy Magazyn Branżowy 17 BLIŻEJ BRANŻY Charlotte Rowe PRZYKŁADOWE PRACE PRELEGENTÓW ARENY KRAJOBRAZU Helen Elks-Smith GavinMcWilliam fot. Jason Ingram

18 Nr 6/2023 Karczownica Grillo Climber oferowana jest przez Serafin-Maszyny. Silnik spalinowy 27 KM, napęd 4x4, szerokość cięcia 98 cm, nóż z uchylnymi końcówkami, przekładnia pasowa do noża. Masa 355 kg. www.maszynywogrodzie.com BLIŻEJ BRANŻY Oto krótka reporterska relacja z tegorocznej Gardenii. Ciekawe produkty, choć nie zawsze nagrodzone laurem, godne są jeszcze raz przypomnienia. A przede wszystkim ludzie, którzy za tymi produktami stoją. Tekst i zdjęcia: dr Piotr Łuczak, firmowe (1) 2023: portrety nie zawsze produktowe Paliwa alkilatowe są ciekawą alternatywą dla tradycyjnych paliw i do tego są przyjazne środowisku. Można nimi napędzać sprzęt spalinowy nawet w pomieszczeniu zamkniętym! www.alkipower.pl W swej kolekcji nietuzinkowych donic firma Dorform zaklina swą pasję do roślin. Pojemniki do wnętrz i na zewnątrz. www.dorform.pl Formplastic proponuje doniczki w unikalnych kolorach: głęboki niebieski, zielona herbata i perłowy rdzawy. Osłonki mają pojemność ok. 30 l, a wewnętrzna donica 5,5 cm. www.formplastic.pl

Lider Biznesu. Ogrodniczy Magazyn Branżowy 19 Navimow to seria kosiarek autonomicznych, które nie potrzebują okablowania obwodowego. Są łatwe w konfiguracji, inteligentnie omijają przeszkody, wyposażone w czujnik deszczu i alarm przeciwkradzieżowy. www.segwaykosiarki.pl BLIŻEJ BRANŻY Tak firma Big świętowała laur Lidera Trendów dla swych szpadli rekinów, choć kierownictwo wolało wybrać… mniej ostre narzędzie z asortymentu. www.big-ogrod.pl Karczownica Canycom to nowość od Iseki. Silnik spalinowy 22 KM, napęd 4x4, szerokość cięcia 98 cm, nóż z uchylnymi końcówkami, przekładnia Kardana do noża. Masa 345 kg. www.canycom.pl Dolagra i jej najnowsza kolekcja donic ceramicznych. Jak zawsze zdobyta w dalekich wojażach Jarosława Miszczyszyna wraz z żoną Anną. www.dolagra.pl Ramp znany jest z całej serii przydatnych narzędzi przydomowych. Oto nowa szczotka z serii Klik. Oznacza to, że można ją mocować do tego samego trzonka, co inne narzędzia serii. www.ramp.pl Ziemia uniwersalna jest produktem beztorfowym. Zawiera kompost z biomasy, kompostowanej kory, włókna kokosowego, gliny, zeolitu i perlitu. Do tego nawóz organiczny z recyklingu i nawóz wieloskładnikowy długodziałający. www.wokas.pl

20 Nr 6/2023 BLIŻEJ BRANŻY Nowi wystawcy na Zielonym Showroomie 2023 W dniach od 6 do 8 listopada 2023 roku do Gospodarstwa Szkółkarskiego Ciepłucha, w którym odbywa się Zielony ShowRoom, przyjechały setki profesjonalistów z Polski i zagranicy: przedstawiciele centrów ogrodniczych i hurtowni, szkółkarze oraz reprezentanci gospodarstw rolnych, a także projektanci ogrodów i terenów zieleni. Ta ogólnopolska, przedsezonowa wystawa o charakterze B2B na stałe wpisała się w branżowy kalendarz, a odwiedzającym ją gościom pozwala w jednym miejscu zadbać Tekst i zdjęcia: firmowe Już od niemal dekady w Konstantynowie Łódzkim odbywa się przedsezonowa wystawa B2B Zielony ShowRoom. Tegoroczna 9. edycja Jesiennej Wystawy Materiału Szkółkarskiego Zielony ShowRoom 2023 przyciągnęła niemal 800 profesjonalistów.

Lider Biznesu. Ogrodniczy Magazyn Branżowy 21 BLIŻEJ BRANŻY o kompleksowe zaopatrzenie na kolejny sezon. Na prezentowane ekspozycje składały się wszystkie grupy towarowe: drzewa i krzewy iglaste, liściaste i owocowe, byliny, a także pnącza i trawy ozdobne. W tym roku, na rekordowej powierzchni 7500 m2, można było ponownie zobaczyć ofertę 12 szkółek: • CIEPŁUCHA Gospodarstwo Szkółkarskie, • ACROCONA Szkółki Drzew i Krzewów Ozdobnych, • CLEMATIS Źródło Dobrych Pnączy, • CUR J.Z.W. Hurtownia Szkółkarska, • KUROWSCY Szkółki, • NOWACKI Szkółka Drzew i Krzewów Ozdobnych, • PANEK Gospodarstwo Specjalistyczne, • SZMIT Szkółka, • WAŻYŃSCY Szkółki Roślin Ozdobnych, • WOLSKI – Kwalifikowane Szkółki Owocowe i Ozdobne, • ZYMON Szkółka Krzewów Ozdobnych, • ŻABIENIEC Szkółka Roślin Ozdobnych Krystyna Homa- -Kosakowska. Podczas tegorocznej edycji do wystawców dołączyli między innymi Ogrodnictwo Wiśniewski Jacek Junior z ofertą cebul i roślin egzotycznych, Gospodarstwo Ogrodnicze TURSCY, które oferuje między innymi goździki i chryzantemy, a także producenci i dystrybutorzy zaopatrzenia dla ogrodnictwa i szkółkarstwa, takiego jak: doniczki, podłoża, agrowłókniny, ozdoby i wyposażenie ogrodu, narzędzia i urządzenia ogrodowe. Dodatkową atrakcją dla odwiedzających Zielony ShowRoom jest prezentacja nowości i bestsellerów, które szkółkarze posiadają w swojej ofercie. Specjalnie przygotowana strefa pozwala odwiedzającym zapoznać się z wyjątkowymi odmianami roślin, które po raz pierwszy pojawiają się w ofertach szkółkarzy oraz pokazują aktualne trendy sprzedażowe. Wystawa Zielony ShowRoom to idealne miejsce dla wszystkich profesjonalistów ogrodnictwa i szkółkarstwa, którzy w jednym miejscu mogą zapoznać się z ofertą wielu producentów. Dodatkowo wzbogacone jest o komfortową strefę gastronomiczną, o którą osobiście dbają pracownicy Gospodarstwa Szkółkarskiego Ciepłucha. Dziesiąta, jubileuszowa wystawa B2B Zielony ShowRoom odbędzie się w Gospodarstwie Szkółkarskim Ciepłucha w dniach 4-6 listopada 2024 r. Zapraszamy już teraz! <

22 Nr 6/2023 „Budujemy relacje długoterminowe, nie gonimy za zyskiem, ale autentycznie chcemy pomóc ludziom, bo to lubimy”. Justyna Kaleta BLIŻEJ BRANŻY Z wizytą u naszych Czytelników Justyna Kaleta to nie tylko założycielka centrum ogrodniczego w centrum Gdańska. To miłośniczka roślin i… ludzi. O jej doświadczeniach branżowych, obserwacjach klientów i wyzwaniach stojących przed współczesnymi szefami rozmawiamy, siedząc sobie na ławeczce wśród roślin. Przed Justyną – czapki z głów! Justyna Kaleta

Lider Biznesu. Ogrodniczy Magazyn Branżowy 23 BLIŻEJ BRANŻY TEKST I ZDJĘCIA: dr Piotr Łuczak Przez minione trzy dekady zbudowała Pani „Ogrody Justyny” – bardzo rozpoznawalną markę centrum ogrodniczego w okolicy Trójmiasta. Jaka jest tajemnica tego sukcesu? Justyna Kaleta: Tu nie ma żadnych tajemnic, ale jest kilka czynników, które budują markę. To wiarygodność, nastawienie na klienta i ciągłe zdobywanie wiedzy. Zacznijmy od wiedzy. Trzeba się ciągle uczyć. Sama jestem ciekawa nowości ze świata, Europy i Polski, starając się uczyć od lepszych ode mnie. Codziennie rano przeglądam prasę, w tym czasopisma fachowe – papierowe i e-wydania. Chętnie czytam reportaże, interesują mnie relacje z targów czy opinie ludzi z branży. Szczególnie inspirują mnie nowe obiekty centrów ogrodniczych, bo zawsze można coś podpatrzyć, by ulepszyć u siebie. Czy wiedza o ogrodniczym świecie to Pani pasja? J.K.: Nie lubię słowa pasja do tego zawodu. Ogrodnictwo to ciężkie rzemiosło, które znam od dziecka. Moi rodzicie prowadzili duże ogrodnictwo w tym miejscu, gdzie teraz jesteśmy. Gdy wracałam ze szkoły do domu, pomagałam rodzicom. Nikt mnie nie pytał, czy odrobiłam lekcje, skoro były do wykonania inne prace w gospodarstwie. A zawsze rano do moich obowiązków należało luftowanie inspektów. Czy ktoś jeszcze wie, co to inspekt i co znaczy słowo luftowanie? Padało hasło ojca „luftujemy co drugie” i przed szkołą pędziłam z bratem do ogrodu. Każdy z nas miał pod kuratelą po 150 skrzyń inspektów z rozsadami warzyw i kwiatów. Podnosiłam ciężkie szklane wieka – co drugie okno Centrum Ogrodnicze Justyna Trakt św. Wojciecha 291, Gdańsk • Powierzchnia: teren 3 ha, w pawilon handlowy 1200 m2 • Asortyment: rośliny ozdobne do wnętrz i ogrodu, sadzonki warzyw, oferta sadownicza, podłoża, narzędzia ręczne, nawozy, środki ochrony roślin, akwarystyka, dealer Stihl • Usługi: projektowanie i zakładanie ogrodów według polecenia rodzica – wtykając w szparę specjalną deseczkę wyciętą w schodki. Wieczorem te pokrywy trzeba było zamknąć. Gdy przyszedł czas szkoły średniej to dla córki ogrodnika była to jedyna droga wyboru zawodu. Droga – marzenie, aby zdać egzaminy do 5-letniego Technikum Ogrodniczego w Pruszczu Gdańskim. Kilkuset kandydatów ubiegało się o 42 miejsca. Technikum skończyłam w gronie najlepszych twórców firm ogrodniczych w Polsce, jak Lucjan Kurowski, Lucjan Gursztyn, którzy byli współtwórcami Związku Szkółkarzy Polskich. Więź z koleżeństwem i technikum trwa do dzisiaj, gdzie w 2025 r. przygotowujemy obchody 80-lecia szkoły. Wspominała Pani o potrzebie i konieczności ciągłego uczenia się. A co z podejściem do klienta? Jak przewiduje Pani potrzeby kupujących, zanim rozpocznie się towarowanie? J.K.: Po prostu trzeba wczuć się w potrzeby klienta. Pandemia pokazała wielkie zainteresowanie nie tylko roślinami Ekspozycje roślinne witają przyjeżdżających już po przekroczeniu bramy Centrum

24 Nr 6/2023 ozdobnymi, ale także użytkowymi – warzywami i asortymentem sadowniczym. Kupujący chce więc mieć drzewko jabłoni w doniczce. Kwitnące i owocujące, które w dowolnej porze roku może kupić i przenieść na swój taras czy do ogrodu. Róże? Jak najbardziej – mamy całą gamę kolorów i form, ale też już tylko w doniczkach. Chętnie kupowane są róże okrywowe, bo powtarzają kwitnienie, oraz pnące i pienne. Reasumując: klient nie ma czasu, chce tu i teraz. Chce widzieć gotowy produkt, czyli kwiat, barwę, odcień. To też efekt tego, że ludzie dużo widzą i oglądają w mediach. Co im się spodoba w Internecie, chcą mieć to tu, zaraz u siebie. Na popyt przekłada się też trend ucieczki ludzi z miast, szukania domów z ogrodem – choćby malutkim. I tam – ze względu na szczupłość miejsca – popyt znajdują rośliny na pniu, ciekawe w formie i długo kwitnące. Ale w oczekiwaniach współczesnych zagonionych ludzi muszą to być rośliny, które nie wymagają żadnych nakładów pracy. Bo kupujący chce je posadzić, usiąść na ławeczce i cieszyć się ich pięknym widokiem. A jeśli klient szuka pojemnika, co mu doradzacie? J.K.: Jeśli chodzi o pojemniki, to trzeba rozdzielić dwie ich funkcje. Jedne to typowo ozdobne – tu faktycznie klienci szukają coraz bardziej wyrafinowanych form. Te wykonane są z różnorodnych tworzyw. Drugim typem pojemników są te zestawiane modułowo i obsadzane roślinami. Pozwalają nam odgrodzić się od sąsiada czy miejsca. Zalecamy donice z drewna, ceramiki, żywicy i innych materiałów przyjaznych w ogrodzie. W Trójmieście mamy największy wybór pojemników i donic. Każdy znajdzie to, czego potrzebuje. Jak najlepiej wyeksponować towar, aby zachwycił klienta i „znieczulił” moment użycia portfela? J.K.: Już na pierwszy rzut oka ekspozycja powinna być estetyczna, dopasowana do sezonu. Dlatego ciągle szukamy możliwości, aby jeszcze atrakcyjniej pokazać nasz asortyment. Ale okazuje się, że towar to nie wszystko. Ludzie szukają porady i doradztwa. Klienci piszą do nas maile, dzwonią. Przeglądamy więc pocztę, odbieramy telefony, podpowiadamy, jak sadzić, nawozić, leczyć rośliny. Każdy z pracowników naszego centrum jest przeszkolony w tym zakresie, na bieżąco też szkolimy naszą załogę. Są klienci, którzy mają swoich ulubionych sprzedawców. Budujemy relacje długoterminowe, nie gonimy za zyskiem, ale autentycznie chcemy pomóc ludziom, bo to lubimy. Inwestujecie w pracowników, ale jak dbać o to, aby oni – w dobie trudnych czasów kadrowych – nie odchodzili z firmy? J.K.: Na to jest jedna rada. Kto ma odejść, niech odchodzi. Nie ma żalu. Pozostać mogą jedynie ci, którzy mają w sobie odrobinę człowieczeństwa. Jeśli pracujesz w usługach, jesteś potrzebny dla drugiego człowieka i musisz być mu przyjazny. Ale wiadomo – ludzie są różni. Jeżeli widzę, że komuś Hala główna i bogaty asortyment ogrodniczy, w tym chemia i nawozy W głębi hali rozmieszczono narzędzia i pojemniki na rośliny „Jeśli pracujesz w usługach, jesteś potrzebny dla drugiego człowieka i musisz być mu przyjazny. W tej branży pozostać mogą jedynie ci, którzy mają w sobie odrobinę człowieczeństwa”. Justyna Kaleta BLIŻEJ BRANŻY Bogata kolekcja roślin do wnętrz przyciąga wzrok wychodzącego z hali

Lider Biznesu. Ogrodniczy Magazyn Branżowy 25 z pracowników nie zależy, wówczas idę z nim na bok i rozmawiam. Trzeba rozmawiać. Cieszę się,że ci młodzi pracownicy, którzy u nas zostają, przejmują się potrzebami klientów. Czy przejmują się, bo wynika to z ich wewnętrznego przekonania? A może mają w tym interes? Jak motywuje Pani pracowników? J.K.: Trzeba motywować własnym przykładem. Pracować wraz z nimi, a nie tylko dyrygować palcem. No i oczywiście motywująca jest premia od wypracowanego obrotu. Większość pracowników to rozumie, starają się zadbać o klienta. Czy jest Pani dobrym szefem? J.K.: Szczerze? Wystarczy być dobrym i sprawiedliwym człowiekiem. W pracy ma być kultura i wzajemny szacunek. W obecnych czasach jest to najcenniejsza wartość wśród ludzi. No i doszliśmy pewnie do kluczowego elementu – tajemnicy sukcesu Ogrodów Justyny. Widzę, że wypracowała Pani specjalne podejście do klienta: spotkanie ławeczkowe? I my na ławeczce siedzimy i rozmawiamy. J.K.: Ta przysłowiowa ławeczka, na której teraz siedzimy, to „machina czasu”. Bo ludzie potrzebują więcej czasu dla siebie. Czasu i wzajemnej uwagi! Przyjeżdżają do nas ludzie różnych profesji i zawodów, również ci z pierwszych stron gazet. Albo pod krawatami, albo nawet w strojach roboczych – bo sadzą akurat zieleń w swych ogrodach. Podchodzą do mnie, pytają o porady, a ja pamiętam wiele twarzy z mediów, z wizyt w naszym centrum, z wcześniejszych rozmów. Tytułuję ich funkcjami, imionami, pamiętam ich ogrody, co u mnie kupowali… Są zaskoczeni, że ich poznaję i witam, i oczywiście dalej już rozmawiamy o tym, jak im pomóc. Wtedy otwierają się jeszcze bardziej. Każdemu trzeba poświęcić czas. Ta chęć spotkania przyciąga jak magnes. Każdy może usiąść przy mnie na ławeczce i możemy porozmawiać o jego problemach ogrodowych, możemy też tylko pooglądać zdjęcia ich ogrodów.To jest dla nich bardzo ważne. Bo każdy ogródek, nawet ten na parapecie, to nasze sanatorium – rośliny wydzielają przecież tyle dobrych fluidów! Słynna ławeczka tuż przy wejściu oraz jej ‘zmotoryzowana’ wersja; tu każdy chętny może poradzić się pani Justyny w kwestiach ogrodowych BLIŻEJ BRANŻY No i ostatni element składający się na sukces Pani marki: wiarygodność? J.K.: To przecież takie proste. Jeżeli będziemy uczciwi i autentyczni na każdym polu – w życiu zawodowym i osobistym – zyskujemy szacunek partnerów i klientów. Poważnie więc traktujemy klientów, wsłuchujemy się także w ich reklamacje – ale tych jest mało. Równie poważnie traktujemy kontrahentów. Podam taki przykład. Zawsze sprawdzamy dostawę towaru, czy zgadza się z zamówieniem. Zdarza się, że produktów jest mniej, niż zamówiliśmy, a bywa, że i więcej. Za każdym razem monitujemy u dostawców i nie zdarzyło się, by ktoś to zakwestionował. Był i taki przypadek, że przyszło znacząco więcej towaru. Można było się połaszczyć na to i siedzieć cicho, ale jak zawsze zgłosiliśmy to dostawcy. Dostaliśmy potem podziękowania i usłyszeliśmy: „Przed Wami to czapki z głów”. Takie uznanie cieszy. Mam bardzo dobrą załogę, a mój kierownik – Pan Włodek – pracuje już ze mną od 25 lat. Ten człowiek chwyta w lot, o co w naszym biznesie chodzi. A chodzi jak zawsze o dobro klienta. Jakie plany na przyszłość? Jaki nowy asortyment zamierzacie Państwo u siebie wprowadzić? J.K.: Niedawno przekazałam moje centrum synowi Julianowi i jego żonie Renacie. Młodzi mają spore doświadczenie w branży – zakładają od lat ogrody, współpracują z deweloperami na nowych osiedlach. Wiem, że Renata i Julian nie zamierzają eksperymentować. Widzą, że centrum ogrodnicze „Ogrody Justyny” to macierzysta baza ze znaną na lokalnym rynku marką. Nie chcą żadnych rewolucji, lecz tak jak ja doceniają obserwowanie rynku i reagowanie na potrzeby klienta. Jest wiele towarów, które moglibyśmy wprowadzić. Rozważamy każdą ewentualność. Niezależnie od tego mamy bardzo dobry wybór produktów roślinnych i ogrodowych. Tego mocno będziemy się trzymać. Taki jest plan na 300 lat i jeden dzień dłużej! Dziękuję za rozmowę. Rozmawiał: dr Piotr Łuczak

26 Nr 6/2023 BLIŻEJ BRANŻY Międzynarodowe targi szkółkarskie GrootGroenPlus odbyły się w dniach 4-6 października – w nowej lokalizacji, którą jest Business Centre Treeport przy holendersko-belgijskim przejściu granicznym w miejscowości Rijsbergen (Hazeldonk), w gminie Zundert. Tematem przewodnim GGP 2023 był slogan „Dynamicznie i cyfrowo”, który nawiązuje do współczesnych przemian dotyczących produkcji roślin, prowadzenia gospodarstw oraz funkcjonowania zielonego biznesu na rynku. TEKST I ZDJĘCIA: Alicja Cecot Prezentacja wizualnie atrakcyjnych produktów (ekspozycja szkółki Huverba), które kierowane są do centrów ogrodniczych lub marketów – od góry: Cordyline australis ‘Pink Passion’, C. australis ‘Red Star’, Phormium ‘Golden Ray’ Zielona branża w dynamicznych czasach

Lider Biznesu. Ogrodniczy Magazyn Branżowy 27 BLIŻEJ BRANŻY TRZYDZIESTE TRZECIE SPOTKANIE W tym roku zorganizowano już 33. odsłonę targów Groot- GroenPlus, związanych z bogatymi tradycjami ważnego szkółkarskiego regionu Zundert, który leży na południu kraju tulipanów i regularnie się rozwija. Targi te skupiają się przede wszystkim na zieleni (w br. 70% wystawców zaprezentowało rośliny) – krzewach i drzewach ozdobnych do dużych nasadzeń oraz na produkcji tego materiału, która dotyczy kolejnych etapów całego łańcucha upraw, począwszy od szkółkarskiej „młodzieży”. Demonstrowane są również różnorodne rośliny przeznaczone do handlu detalicznego i koncepcje ich sprzedaży, z uwzględnieniem bylin, których znaczenie stale rośnie. W GGP 2023 wzięło udział 261 wystawców z kilku państw – głównie Holandii, a także Belgii – nie zabrakło również przedstawicieli Polski. Wydarzenie to słynie ze swojskiej atmosfery i „roboczego” charakteru Zieleń do masowych nasadzeń dominuje na tych targach Nie brakuje też roślin kierowanych do handlu detalicznego (tu: Jan-Pierre van der Peijl, właściciel szkółki z Zundert, prezentuje jeden ze swoich hitów – karłową hortensję ogrodową z serii Little) Koncepcję marketingową z serii „Green Up Your Garden”, która w tej odsłonie dotyczy bylin przyjaznych dla pszczół, przedstawiła szkółka John van Oosterwijck Na targach GGP dominują gospodarstwa z regionu Zundert, ale są też przedstawiciele innych znanych centrów produkcji szkółkarskiej w Niderlandach, takich jak Boskoop (tu: W. J. Hooftman, który oferuje m.in. judaszowce)

28 Nr 6/2023 Frekwencja zwiedzających wzrosła o 8,2% w stosunku do 2022 r., przy czym wyższy był odsetek gości z zagranicy (+27%) – największe ich grupy pochodziły z: Niemiec, Francji, Polski, Włoch, Anglii, Portugalii, Danii, Serbii i Czarnogóry; w sumie reprezentowane były 32 nacje. Wśród przybyszów z naszego kraju dominowali szkółkarze – dla wielu z nich GrootGroenPlus to wydarzenie, którego nie wolno pominąć. NOWA LOKALIZACJA – BUSINESS CENTRE TREEPORT Po raz pierwszy targi gościły poza miasteczkiem Zundert – przeniesiono je do perspektywicznej lokalizacji, w której powstaje branżowy „hub” pod nazwą Business Centre Tree- port. BCT znajduje się na terenie przeznaczonym głównie na potrzeby handlu i logistyki dotyczącej zielonego sektora – przy autostradzie, która łączy Rotterdam z Antwerpią. To strategiczne usytuowanie BCT, a zarazem targów Groot- GroenPlus, ma związek z pozycją szkółkarstwa w regionie i współpracą holendersko-belgijską w tej dziedzinie. Budowa i wyposażanie BCT, o łącznej powierzchni 62 ha, mają się zakończyć w ciągu najbliższych kilku lat. Centrum to będzie skupiać różne dziedziny, które przyczyniają się do rozwoju zielonej branży. Między innymi powstanie ośrodek wiedzy (Development and Knowledge Centre) Rootz. Podczas tegorocznych targów GrootGroenPlus odbyła się uroczysta inauguracja centrum Rootz w BCT, z udziałem władz samorządowych gminy Zundert. Przy okazji David Bömer, prezes zarządu targów GrootGroenPlus, podkreślił szerszy aspekt nowego otwarcia dla szkółkarskiego sektora z regionu Zundert – konieczność zwrócenia powszechnej uwagi na przyjazne środowisku działania: zrównoważony sposób produkcji, dbałość o biologiczną różnorodność, glebę oraz jej wartość itd. David Bömer powiedział też, że wprawdzie nowością jest zmieniona lokalizacja GGP, ale charakterystyczną cechą targów pozostaje niezmiennie bardzo swojska atmosfera, jaka panuje w wystawowych namiotach. Oświadczył jednocześnie, że trzydniowe spotkanie to nie wszystko, jeśli chodzi o działalność organizatorów GGP. Poinformował o uruchomieniu 4 października br. nowego portalu ggp.news (w językach angielskim i niderlandzkim), „na którym gromadzone są wszystkie newsy z branży”. – Chcemy być widoczni przez cały rok i skutecznie łączyć ze sobą dostawców zielonego sektora z odbiorcami – uzasadnił to przedsięwzięcie Bömer. Sam obiekt wystawowy GGP, zamontowany na czas trwania 3-dniowego wydarzenia, rzeczywiście zasadniczo nie zmienił się w tym roku. W pawilonach utrzymano dotychczasową formułę ekspozycyjną – z trzema trasami: „czerwoną”, „niebieską” i „szarą” o łącznej długości 1,2 km, które tworzone są na zasadzie pętli i których przejście gwarantuje dotarcie do wszystkich wystawców. TEMAT PRZEWODNI TARGÓW – „DYNAMICZNIE I CYFROWO” Hasło targów GrootGroenPlus 2023 nawiązywało do współczesnych przemian, które nie omijają szkółkarskiej branży. Zwracało uwagę na konieczność dynamicznej pracy nad digitalizacją działalności – zarówno w sferze BLIŻEJ BRANŻY Obiekt wystawowy jest montowany na czas trwania 3-dniowego wydarzenia, ale w przyszłości targi GGP mają się odbywać „stacjonarnie” na terenie BCT w miejscowości Rijsbergen Produkcja szkółkarska przyjazna środowisku ma się przejawiać m.in. eliminowaniem torfu z podłoży uprawowych (tu: migawka ze stoiska firmy Jiffy) Ściółka z odpadów kokosowych, która – w zastępstwie herbicydów – zapobiega rozwojowi chwastów, na powierzchni substratu w pojemnikach z roślinami kierowanymi do sprzedaży detalicznej

RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz